Tá Séasúr an Liamháin Gréine 2022 in Éirinn faoi lán seoil
Tá ord nádúrtha sa tslí a dtagann cineálacha ainmhithe móra mara chun cinn gach bliain. Cé go mbíonn corrainmhí fánach ann taobh amuigh den séasur, de ghnáth tosaíonn an séasúr go mall, bíonn buaicphointe amhairc ann, titeann líon na n-amharc, agus ansin imíonn a bhformhór chuig ceantair eile. Is é an scéal céanna é maidir leis an liamhán gréine Cetorhinus maximus.
Ba bhliain mhaith a bhí in 2021 maidir le taifid ar amharc ar an liamhán gréine agus rinne an IWDG bailíochtú ar 161 amharc. Le fírinne, ba í an ceathrú bliain ab fhearr ó thosaigh an IWDG ag plé le taifid ar an dara hiasc is mó ar domhan; b’ionann an scéal in 2008, ach bhí buaicphointe níos airde in 2009-2011 nuair a rinneamar bailíochtú ar 240, 204 & 176 faoi seach.
Tá tús curtha le séasúr 2022 ár liamhán gréine agus ní aon áibhéil a rá gur tús tobann a bhí ann. Thar an deireadh seachtaine agus sinn ag freastal ar sheó tráchtála an Irish Skipper i Luimneach, fuaireamar ár gcéad íomhánna den siorc ó Árainn agus ó rabhcán Dhún na Séad in iarthar Chorcaí. Níl aon ní as an ngnáth ag baint leis na tuairiscí sin maidir le ham ná suíomh. Sna 20 bliain atá caite, is i mí Aibreáin a dhéantar formhór na gcéad siorcanna a thaifeadadh, i mí an Mhárta a bhíonn an dara líon is mó agus mí Feabhra ina dhiaidh sin. Maidir leis an gcéad áit a ndéantar na chéad siorcanna a thaifeadadh, is as Contaetha Phort Láirge, Chorcaí, Chiarraí agus Dhún na nGall a thagann formhór na dtuairiscí sin.
Ach níorbh iad an t-am ná an limistéar a bhí neamhghnách faoina bhfaca Charlie O’Malley ar an Déardaoin an 24 Márta, thart ar 6-8 míle siar ó dheas de Cheann Dúbháin, Co. Loch Garmain, ach an líon mór díobh. Dúirt Charlie go raibh an oiread sin díobh ann gurbh éigean dó a bhád a mhoilliú ar fhaitíos go mbuailfeadh sé iad.
Mheas sé go raibh ar a laghad 100 ainmhí ann ach d’fhéadfadh sé go raibh suas le 150 díobh ann agus dá bharr sin ba é an cruinniú ba mhó a tuairiscíodh go dtí seo don IWDG nó do Ghrúpa Éireannach an Liamháin Gréine. Dúirt Charlie chomh maith go raibh roinnt mhaith ina measc a bhí mór, os cionn 20 troigh ar a bhfad. Tar éis dom labhairt leis ar maidin (29 Márta) chun an tuairisc sin a bhailíochtú, níl aon chúis go mbeadh amhras faoin tuairisc …..is as Acaill Charlie agus tá tuiscint mhaith aige ar an liamhán gréine, mar go raibh a athair páirteach in iascach an liamháin agus á dtabhairt i dtír i gcalafort Phoirtín in Acaill sna 1960idí nuair a bhí an liamhán níos líonmhaire ná atá siad inniu.
Is tús iontach spreagúil le séasúr an liamháin gréine 2022 atá ansin agus tharla gur chinn rialtas na hÉireann iad a chuimsiú san Acht Fiadhúlra (Alt 23), is maith an rud é go mbeidh cosaint ag an speiceas sin ó chur isteach agus ó chiapadh san am atá amach romhainn, rud nach raibh amhlaidh faoi dhlí na hÉireann roimhe seo.
Glacaimid buíochas mór le Sorcha Kennedy as sinn a chur ar an eolas faoin ghníomhaíocht sin agus le Charlie O’Malley as a scéal agus a chuid ama a roinnt linn.
Ba cheart tuairisc ar aon amharc ar an liamhán gréine a thabhairt don IWDG ar www.iwdg.ie nó ar Aip Thuairiscithe an IWDG. Bíonn an IWDG ag obair i gcomhar le Grúpa Liamhán Gréine na hÉireann chun taifid ar amhairc ar an liamhán gréine a chur i dtoll a chéile. Chun tuilleadh eolais a fháil ar an liamhán gréine in uiscí na hÉireann féach www.baskingshark.ie
Léarscáil le caoinchead IWDG agus an íomhá thuas le caoinchead Tiernan Roe.
Le Pádraig Whooley, Oifigeach Amharc IWDG